Νικόλαος Πιερράκος - Μαυρομιχάλης

Στα αποκτήματα του Φωτογραφικού Αρχείου προστέθηκε πρόσφατα το αρχείο της χιώτικης οικογένειας Γεωργίου Γλαράκη, γνωστότερα μέλη της οποίας ήταν ο γιατρός και πολιτικός Γεώργιος Γλαράκης (1789-1855) και ο γιος του Αριστείδης (1836-1914), νομικός, δημοσιογράφος και πολιτικός. Το αρχείο καταλογογραφήθηκε και ψηφιοποιήθηκε. Αριθμεί 50 φωτογραφίες της περιόδου 1858-1950, στην πλειοψηφία τους πορτραίτα, και συμπληρώνεται από κάποια έγγραφα και έντυπα (αγγελτήρια θανάτων και νεκρολογίες).

Ανάμεσα στις φωτογραφίες του αρχείου ξεχωρίζουν κάποιες πρώιμες λήψεις του φωτογράφου Πέτρου Μωραΐτη, πορτραίτα μελών της οικογένειας και συγγενών τους. Μία εξ αυτών, την οποία τελικά ταυτίσαμε ως το πορτραίτο της οικογένειας της συζύγου του Αριστείδη Γλαράκη, αποτελεί την αφορμή για την παρούσα ανάρτηση.

Ο Αριστείδης Γλαράκης, όπως μας πληροφορεί η Μεγάλη Ελληνική Εγκυκλοπαίδεια, υπήρξε από τους κυριότερους συντάκτες της εφημερίδας "Μέλλον της Πατρίδος". Ήταν πληρεξούσιος των Χίων στην Εθνοσυνέλευση του 1863 και αργότερα διετέλεσε βουλευτής. Υπηρέτησε ως πρωτοδίκης, εφέτης και αρεοπαγίτης ενώ συνέγραψε νομικά δοκίμια και μελέτες. Παντρεύτηκε την Αικατερίνη (Κατίγκω), κόρη του μανιάτη αγωνιστή της Επανάστασης και ιδρυτή του Πεταλιδίου, Νικόλαου Πιερράκου - Μαυρομιχάλη.

Από αριστερά: ο Αριστείδης Γλαράκης, λήψη του 1865 περίπου (Φ.Α. GLA.003). Στο κέντρο η Αικατερίνη και ο σύζυγός της Αριστείδης, λήψη των αδελφών Ρωμαΐδη στο ατελιέ τους στην Πάτρα, 1865 περίπου (Φ.Α. GLA.004). Δεξιά, η Αικατερίνη σε νεαρή ηλικία φωτογραφημένη στο στούντιο του Πέτρου Μωραΐτη στην Αθήνα, περίπου το 1860 (Φ.Α. GLA.005). Σε παρόμοια ηλικία εμφανίζεται στο οικογενειακό πορταίτο που παρουσιάζεται παρακάτω.

Οι απεικονίσεις του Νικόλαου Πιερράκου - Μαυρομιχάλη (1804-1881) είναι μάλλον περιορισμένες, πράγμα φυσιολογικό αν λάβει κανείς υπόψη τα όρια του βίου του. Πολύ γνωστό είναι το χαρακτικό που δημοσιεύτηκε στο Εθνικόν Ημερολόγιον του Μαρίνου Παπαδόπουλου Βρετού του έτους 1865, το οποίο συνοδεύεται και από εκτενές βιογραφικό σημείωμα. Το χαρακτικό είχε ως βάση ένα ολόσωμο πορτραίτο, λήψη του Πέτρου Μωραΐτη, που δημοσιεύεται αταύτιστο στη μονογραφία του Άλκη Ξανθάκη για τον Μωραΐτη.

Νικόλαος Πιερράκος - Μαυρομιχάλης. Εθνικόν Ημερολόγιον Μαρίνου Παπαδόπουλου Βρεττού, 1865

Λεπτομέρεια του ολόσωμου πορτραίτου του Πιερράκου που δημοσιεύθηκε στην έκδοση Α. Ξανθάκης,  Η Ελλάδα του 19ου αιώνα μέσα από το φακό του Πέτρου Μωραΐτη, Ποταμός 2001, σ. 122 με λεζάντα "έλληνας ανώτερος αξιωματικός. Από το διακριτικό στο φέσι του φαίνεται ότι έλαβε μέρος στην ελληνική Επανάσταση του 1821".   Η πρωτότυπη λήψη είναι περίπου του 1860.

Το οικογενειακό πορτραίτο από το αρχείο Γλαράκη τοποθετείται περίπου στα 1861-1862 και απεικονίζει τον Νικόλαο Πιερράκο με τη σύζυγό του και πέντε από τα έξι παιδιά του.

Πέτρος Μωραΐτης. Η οικογένεια Νικόλαου Πιερράκου - Μαυρομιχάλη. Αθήνα, 1861-1862. (Φ.Α. GLA.009).

Στην πίσω σειρά, όρθιες από αριστερά, οι θυγατέρες του Πιεράκου Σταυρούλα και Αικατερίνη
(αργότερα σύζυγος Αριστείδη Γλαράκη). Μπροστά, η μικρή Ασπασία, η σύζυγος του Νικολάου με τον Περικλή σε βρεφική ηλικία και ο Νικόλαος με τον μικρό Αθανάσιο. Το πορτραίτο, που ανήκει στην πρώιμη περίοδο του Μωραΐτη, έχει διαστάσεις εικόνας 18 x15 εκ και χαρτονιού 21x18 εκ. Την εποχή εκείνη ο φωτογράφος χρησιμοποιεί αυτό το μέγεθος χαρτονιού το οποίο υπογράφει στο μπροστινό μέρος. Κάτω δεξιά διαβάζουμε την υπογραφή "Π. Μωραΐτης Εν Αθήναις". Το τύπωμα αλβουμίνης έχει, δυστυχώς, εκτεταμένες φθορές. Ενδιαφέρον παρουσιάζει το γεγονός ότι η φιγούρα του βρέφους είναι εξ ολοκλήρου τονισμένη με μολύβι: το λευκό πρόσωπο μέσα σε λευκά ρούχα  θα προέκυψε  στην εκτύπωση σαν αερικό μάλλον παρά σαν μωρό.

Το αρχείο του Νικόλαου Πιερράκου - Μαυρομιχάλη απόκειται στα Ιστορικά Αρχεία του Μουσείου Μπενάκη και μία περιγραφή του δημοσιεύεται στο άρθρο του Δίκαιου Βαγιακάκου "Το αρχείον του Νικολάου Πιερράκου - Μαυρομιχάλη", Λακωνικαί Σπουδαί, τ. 19, 2010, σσ.7-48. Το αρχείο δεν περιέχει φωτογραφίες του ιδίου ή της άμεσης οικογένειάς του.
Για το βίο του Πιερράκου μπορεί, επίσης, κάποιος να συμβουλευτεί και το άρθρο του Κωνσταντίνου Κοτσώνη "Νικόλαος Πιερράκος Μαυρομιχάλης, επανάστασις και Καποδιστριακή περίοδος", Λακωνικαί Σπουδαί, τ.9, 1988, σσ. 463-503.

Ματθίλδη Πυρλή
Φωτογραφικό Αρχείο ΕΛΙΑ-ΜΙΕΤ