Στο γραφείο του Ελευθέριου Βενιζέλου

Κάποια από τα βιντεοπαιχνίδια που βρίσκω διασκεδαστικά ανήκουν στην κατηγορία των παιχνιδιών που έχει τον γενικό τίτλο: Hidden objects games. Σε αυτά ο παίκτης καλείται να βρεί μέσα σε δεδομένο σκηνικό χώρο κάποια "κρυμμένα" αντικείμενα. Συνήθως, πρόκειται για ένα φορτωμένο με αντικείμενα εσωτερικό από τα οποία κάποια μόνο πρέπει να εντοπισθούν.
Εθισμός ή αλλοτρίωση, όταν είδα στον ιστότοπο της γαλλικής Εθνικής Βιβλιοθήκης Gallica τη φωτογραφία του Ελευθέριου Βενιζέλου στο γραφείο του το 1914, μου δημιουργήθηκε η αίσθηση ότι βρισκόμαστε σ' ένα σκηνικό χώρο στον οποίο κάποια αντικείμενα πρέπει να "ανακαλυφθούν".

Ο Ελευθέριος Βενιζέλος στο γραφείο του φωτογραφημένος από το πρακτορείο Τύπου Meurisse, τον Ιανουάριο του  1914.        Η λεζάντα της φωτογραφίας όπως δημοσιεύεται στο Gallica: Agence de presse Meurisse, Μ. Venizelos, ministre de Grèce, 14 Janvier 1914, Bibliothèque nationale de France, département Estampes et photographie, EI-13 (2509)
Το βλέμμα μου τράβηξαν τρία κάδρα με φωτογραφίες που αχνοφαίνονται. Τα δύο είναι κρεμασμένα στον ταπισέ τοίχο στα δεξιά του Βενιζέλου και το τρίτο είναι πάνω σε έπιπλο στα αριστερά του.
Το μεγαλύτερο κάδρο έχει μία φωτογραφία τοπίου ενώ τα δύο μικρότερα πλαισιώνουν τα πορτραίτα ενός άνδρα και μιας γυναίκας. Το ανδρικό πορτραίτο είναι μπούστο ενώ το γυναικείο ολόσωμο και καθιστό.
Αυτές οι γενικές διαπιστώσεις γίνονται εύκολα με μια πρώτη ματιά, παρά το φλουτάρισμα των λεπτομερειών της εικόνας. Θέλησα όμως να πάω ένα βήμα πιο πέρα. Ποιοί είναι οι εικονιζόμενοι και πού είναι το τοπίο που κοσμούν το γραφείο του πρωθυπουργού της χώρας;
Με άλλα λόγια θέλησα να ταυτίσω τις φωτογραφίες στα κάδρα.

Η αναζήτηση στη συλλογή μας έδωσε τα παρακάτω αποτελέσματα, τα οποία και θέτω υπό την κρίση σας.
Επάνω το κάδρο στο γραφείο του Βενιζέλου. Κάτω μία παρόμοια λήψη από τους αδερφούς Ρωμαΐδη. Η λεωφόρος Βασιλίσσης Όλγας στο Ζάππειο, με το χαρακτηριστικό δέντρο να δεσπόζει στο μέσον της. Στο βάθος η Ακρόπολη.



Ας δούμε τώρα τα πορτραίτα.
Η κυρία πάνω στο έπιπλο δεν είναι άλλη από τη βασίλισσα Σοφία φωτογραφημένη στο ατελιέ του Γερμανού γνωστού πορτραιτίστα της Αθήνας, Κάρολου Μπέριγγερ. (Carl Boeringer)



Μετά τη δολοφονία του Γεωργίου Α΄, τον Μάρτιο του 1913, ανέλαβε ο γιος του Κωνσταντίνος. Η σύζυγος του Κωνσταντίνου, Σοφία, μετά τη στέψη της πήγε στο ατελιέ του βασιλικού φωτογράφου και συμπατριώτη της Μπέριγγερ για μια σειρά επίσημων πορτραίτων όπως εξάλλου είθισται και σήμερα μετά την εκλογή κάποιου σε ένα αξίωμα. Λίγους μήνες μετά, ένα απ' αυτά τα πορτραίτα κοσμούσε το γραφείο του πρωθυπουργού.

Στη συλλογή μας υπάρχουν πολλές  "πόζες" από τη  φωτογράφηση της βασίλισσας εκείνη τη μέρα, όπως μπορούμε να δούμε παρακάτω.

Φωτογράφηση της βασίλισσας Σοφίας στο ατελιέ του Carl Boeringer, Αθήνα 1913. Αρχείο Φωτογραφιών ΕΛΙΑ-ΜΙΕΤ, συλλογή Αναστάσιου Κανελλόπουλου.
Το επάνω αριστερά ολόσωμο καθιστό πορτραίτο διάλεξε η βασίλισσα για να χαρίσει στον Βενιζέλο.


Το τελευταίο προς ταύτιση πορτραίτο είναι το ανδρικό μπούστο.

Στιβαρό προφίλ γενειοφόρου, με κολλάρο και λαιμοδέτη του 19ου αιώνα. Οι παρατηρήσεις αυτές οδηγούν σε ένα μεγάλο πολιτικό άνδρα της Γαλλίας που είχε χάσει το μάτι του σε νεαρή ηλικία και τα υπεράριθμα πορτραίτα του δεν είναι ποτέ en face: ποζάρει πάντα από την ίδια πλευρά.

Πιστεύουμε ότι πρόκειται για τον Léon Gambetta και το παρακάτω πορτραίτο του από τον μεγάλο Nadar.

Ενδεικτικά παραθέτουμε και δύο άλλα πορτραίτα του Gambetta  σε διαφορετικές ηλικίες πάντα προφίλ όπως προαναφέρθηκε.


Το τελευταίο πορτραίτο είναι με αφιέρωση και υπογραφή του Gambetta στον έλληνα διπλωμάτη Κωνσταντίνο Καραπάνο. Οι δύο άνδρες συναντήθηκαν και εργάσθηκαν μαζί στο πλαίσιο του συνεδρίου του Βερολίνου, το 1878.

Εάν τα αντικείμενα που μας περιβάλλουν αντανακλούν πλευρές της προσωπικότητάς μας τότε, αν οι μελετητές του Βενιζέλου σκύψουν προσεχτικά πάνω στην εικόνα με την εμμονή εθισμένου παίκτη, ίσως προκύψουν ενδιαφέροντα στοιχεία. Εμείς δώσαμε κάποια κλειδιά.

Βασιλική Αθ. Χατζηγεωργίου 
 
Φωτογραφικό Αρχείο ΕΛΙΑ-ΜΙΕΤ

Σχόλια